Ostatnio mój czas bardzo skutecznie wypełniają praca i studia, więc przyznam, że w tym roku nawet nie przeszedł mi przez myśl pomysł stworzenia prezentownika (tu znajdziecie może niekoniecznie świeży, ale aktualny prezentownik kulturalny – część pierwszą i drugą). Co więcej, przez brak czasu totalnie utknęłam z ogarnianiem podarunków dla bliskich. Ale mam pomysły na prezenty książkowe i postanowiłam się nimi z Wami podzielić. 

Do stworzenia prezentownika książkowego last minute zainspirował mnie P. Co więcej, nie tylko zainspirował, ale i wsparł mnie przy pisaniu (jest autorem dwóch rekomendacji – ciekawe, czy zgadniecie których). Wybraliśmy książki, które ostatnio bardzo nam się spodobały, a ich wspólnym mianownikiem jest rok wydania – 2022. Mam nadzieję, że nasze podpowiedzi przydadzą się i Wam. Nie ma czasu na długie wstępy. Startujemy!

Dla miłośników wysublimowanego humoru:

Jeremi Przybora – Wraz, czyli bez. Opowiadania i listy z krainy nonsensu, Wydawnictwo Znak

To książka dla osób, którym nieobcy jest inteligentny humor. Ucieszą się z niej z pewnością wszyscy wielbiciele twórczości Jeremiego Przybory, ale i osoby, które niekoniecznie dobrze ją znają, ale lubią specyficzne gry słów oraz zjawisko zwane purnonsensem. O tym zjawisku znakomity wstęp do książki napisał Michał Rusinek, który dokonał także wyboru materiału do zbioru.

Wśród materiału jest to, co kocham w twórczości Jeremiego Przybory najbardziej: zabawne opowiadania, „Listy z podróży” oraz fragment wspomnieniowych „Memuarów”. W książce spotkacie m.in. wyjątkowe kobiety – siostrę Odoratę z zakonu Solenizantek i ciotkę Mizerię, mniej lub bardziej sympatyczne zwierzaki: serdelteriera, groźnego Goliata oraz ogara, który jak już poszedł w las, to… i mnóstwo tak surrealistycznych sytuacji, że aż chciałoby się je przeżyć.

***

Dla fanów muzyki

Jakub Krzyżański, Marcin Mieszczak – 100 najodważniejszych polskich piosenek

Na pewno macie wśród swoich przyjaciół osoby, które świadomie słuchają muzyki. I właśnie do takich osób kierowana jest książka Jakuba Krzyżańskiego i Marcina Mieszczaka. Panowie postanowili zbadać piosenki wykonywane przez polskich artystów i zespoły pod kątem odwagi. I to nawet nie samej odwagi cywilnej związanej z wykonywaniem, a odwagi w poruszaniu na przykład niewygodnych i grząskich tematów oraz dobieraniu odważnej formy do przekazu.

Każdy z nas miałby zapewne swoją setkę takich utworów, ale nie musimy się zmagać z wyborami, bo panowie wykonali całą (gigantyczną) pracę za nas. Efektem jest książka, która zawiera fascynujące, zaskakujące, czasem mocno frapujące opowieści o piosenkach. Dociekania, co autor miał na myśli mieszają się z ciekawymi wnioskami i nierzadko bardzo zaskakującymi informacjami. Na trackliście m.in. Fogg, Big Cyc, Piżama Porno, Komeda, Taco Hemingway, Kazik, Maanam, Skaldowie i Łucka Prus oraz wiele, wiele innych zjawisk polskiej piosenki.

***

Dla tych, którzy z polityką światową są na bieżąco (ale lubią na nią spojrzeć z przymrużeniem oka)

Grzegorz Dobiecki – Świat z boku. Absurdy zagranicy, Mando

Ta książka to świetna propozycja dla osób, które mają dość „polskiego piekiełka” politycznego. Lektura i spojrzenie na „Świat z boku” może być dla nich zarazem intrygujące, jak i oczyszczające. Bo wbrew pozorom także tam rzeczywistość jest pełna nonsensów. Wszystkie felietony zawarte w książce były przedstawiane przez Grzegorza Dobieckiego (znanego z podcastu Dariusza Rosiaka „Raport o stanie świata” oraz programu „Dzień na świecie” w Polsat News) w postaci odrębnego dźwiękowego cyklu. Jednak dopiero w formie spisanej możemy z nich wydobyć pełnię wiedzy, kunsztu pisarskiego, poczucia humoru i erudycji autora.

Dobiecki pisze o wydarzeniach ważnych i błahych, ale zawsze w niepowtarzalnym stylu pełnym odwołań do literatury, historii, kultury czy łacińskich sentencji. Nie oszczędza polityków, obnaża zakłamanie współczesnych społeczeństw i nie boi się z wdziękiem wyśmiewać wszechobecną głupotę.

***

 Dla wielbicieli dobrych powieści i westernów

Jakub Nowak – To przez ten wiatr, Wydawnictwo Powergraph

Połączenie dobrych powieści i westernów nie jest wcale takie oczywiste. Przyznaję, że sama powieści czytam raczej rzadko – bliżej mi do biografii, wspomnień i reportaży. A już na pewno zupełnie obca jest mi stylistyka westernowa. Jednak w tym przypadku dałam się wyciągnąć na Dziki Zachód i zupełnie nie miałam ochoty kończyć tej przygody.

Pomysł wybitny, bo w westernie znaleźli się Helena Modrzejewska, Henryk Sienkiewicz oraz ich rodziny i przyjaciele (którzy naprawdę wyjechali razem do Ameryki). Wykonanie pomysłowi nie ustępuje ani na krok, a wręcz przeciwnie – wciąga. Ocieka potem, kurzem, czasem krwią, powoduje trwogę, ale i bawi. Rzecz zupełnie niebanalna i świetnie napisana. Zdecydowanie to jedna z najlepszych książek tego roku.

***

Dla fanów sztuki i chętnych poznania artystycznego świata

Peggy Guggenheim. Życie uzależnione od sztuki, Wydawnictwo Znak

Książka Antona Gilla opowiada o fascynującym życiorysie Peggy Guggenheim, która była miłośniczką i mecenaską sztuki, kolekcjonerką dzieł, odkrywczynią talentów i założycielką muzeów oraz galerii. Przyznawała się do licznych romansów, była stałą bywalczynią salonów, ale i jedną z nielicznych kobiet, które przebiły się w zdominowanym przez mężczyzn świecie wielkiej sztuki.

Miała stosunkowo łatwy start, bo pochodziła z bardzo bogatej rodziny, ale nie to zagwarantowało jej sukces. Gdy odkryła swoją miłość do sztuki (która przebiła nawet miłość do własnych dzieci), wiedziała, że to jest świat, z którym chce być związana. Ciągnęło ją nie tylko do samych dzieł, ale i artystycznego życia bohemy, a jej życiorys mógłby obdzielić niesamowitymi historiami wiele osób.

***

Dla zainteresowanych sportem

Wright Thompson – „Cena naszych marzeń”, Znak Literanova

Dla Wrighta Thompsona sport jest pretekstem do opowiedzenia złożonych historii o cenie osiągnięcia sukcesu oraz pośrednio o społecznych problemach współczesnego świata (np. rasizm, bezdomność, samotność). Autor w formie rozbudowanych reportaży opowiada o wielkich sportowcach i utytułowanych drużynach, ale nie epatuje przy tym statystykami czy szczegółami konkretnych wydarzeń. W jego opowieściach nie znajdziemy treści wyjętych ze sportowych biografii, ale bardzo osobiste wspomnienia swoje lub osób bliskich danemu bohaterowi.

Większość historii opowiedzianych w książce dotyczy amerykańskiego sportu, w tym dyscyplin, które w Polsce są traktowane z pobłażaniem (choćby futbol amerykański czy baseball). To jednak wcale nie jest zarzut, a w moich oczach atut. Dzięki niewielkiej lub nawet zerowej wiedzy o danym sporcie jesteśmy w stanie bardziej zagłębić się w konkretne historie czy wydarzenia z przeszłości i lepiej zrozumieć ich uniwersalne przesłanie.

***

Dla miłośników podróży (także cudzych)

Marek Łasisz – Wyspa Wielkanocna. Podróż na koniec świata

Jeśli macie wśród bliskich miłośników wypraw na koniec świata, koniecznie zwróćcie uwagę na „Wyspę Wielkanocną” Marka Łasisza. Jej autor ma na koncie trzy powieści przygodowe „Dom wilka”, „Fenomen” i „Nowy świat”, jednak z tym przypadku stworzył coś w rodzaju pamiętnika z podróży po Wyspie Wielkanocnej. Podróży nie tylko dalekiej, ale także obfitującej w ciekawe zjawiska, znaleziska i wydarzenia.

Dla mnie Wyspa Wielkanocna to kierunek zupełnie egzotyczny i wyprawa w te strony świata wydaje się raczej mało realna, dlatego bardzo doceniam możliwość dotarcia do tego miejsca bez wychodzenia z domu. Do tego bogata dokumentacja fotograficzna oraz opcja nauczenia się wyimków z języka rapanujskiego z zamieszczonego w książce słowniczka!

***

 Dla wielbicieli teatru, filmu i kabaretu

Agnieszka Gołas – Gołas. Biografia własnymi słowami, Mando

Na koniec opowieść o jednym z najbardziej charakterystycznych polskich aktorów. Trochę opowieść snuta przez kolegów, przyjaciół, współpracowników, a trochę przez samego Wiesława Gołasa, którego na zwierzenia namówiła córka. Aktor opowiada swojej córce Agnieszce o rodzinnym domu, działalności w konspiracji, pierwszych krokach na scenie, w filmie i kabarecie oraz o niespełnionych artystycznych ambicjach. A także o tym, jak przykleiła się do niego łatka komika, która przyćmiła wiele jego znakomitych dramatycznych ról.

To już trzecie wydanie wspomnień o Wiesławie Gołasie, a pierwsze, które ukazało się po jego śmierci. Poprzedziły je „Na Gołasa” z 2008 roku i „Gołas” z 2015 roku stworzone w tym samym tandemie. Wydanie z 2022 roku zostało uzupełnione o dodatkowe wspomnienia córki oraz żony aktora.

***

Kupiliście w tym roku jakieś książki do sprezentowania? Koniecznie dajcie znać w komentarzach, jakie mieliście pomysły na prezenty książkowe.